Σε έρευνα που διεξήχθη από τον ΙΟΒΕ και την Public Issue για λογαριασμό του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), καταγράφηκαν σημαντικές ελλείψεις σε παιδεία και δεξιότητες, τόσο στα υπάρχοντα στελέχη τους όσο και στα άτομα που αναζητούν θέση εργασίας. Το τελευταίο μάλιστα, προβληματίζει τα στελέχη των τμημάτων Ανθρωπίνου Δυναμικού, καθώς καθίσταται πλέον δύσκολη η κάλυψη των κενών θέσεων εργασίας από άτομα με κατάλληλες δεξιότητες και, έτσι, τίθεται θέμα ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων ως προς το ανθρώπινο κεφάλαιό τους, σε μια αγορά που συνεχώς μεταβάλλεται με τις αλλαγές στη τεχνολογία (AI, Big Data, Cloud, κλπ).

    Όπως αναφέρεται, “το 35,6% των επιχειρήσεων του παραγωγικού τομέα της οικονομίας αντιμετωπίζει δυσκολίες στη κάλυψη των θέσεων εργασίας“. Το φαινόμενο αυτό μάλιστα είναι ιδιαίτερα έντονο σε όσες επιχειρήσεις είναι εξωστρεφείς, όπου οι απαιτήσεις στο ανθρώπινο δυναμικό είναι υψηλότερες. Το πρόβλημα, σύμφωνα με τη μελέτη, ξεκινά να δημιουργείται στα πανεπιστήμια, όπου η προσφερόμενη γνώση και ανάπτυξη δεξιοτήτων αργεί να προσαρμοστεί στις τρέχουσες απαιτήσεις, με αποτέλεσμα την επόμενη ημέρα οι απόφοιτοι ήδη θα υπολείπονται των δεξιοτήτων που ήταν απαραίτητες χθες. Πέραν τούτου, η έλλειψη δεξιοτήτων είναι πρόδηλη, σε μεγαλύτερο ποσοστό, ακόμα και στα υπάρχοντα στελέχη αυτών των επιχειρήσεων.

    Πού, όμως, οφείλεται η δυσκολία κάλυψης των θέσεων εργασίας- όταν μάλιστα (σε άλλη μελέτη) φαίνεται ότι ο 1 στους 3 εργαζόμενους απασχολείται σε θέση κατώτερη των τυπικών προσόντων του; Οι εξωστρεφείς επιχειρήσεις, που αντιμετωπίζουν περισσότερο το πρόβλημα αυτό, δεν εκτιμούν ότι βασικότερο αίτιο της μή κάλυψης των θέσεων είναι ο χαμηλός μισθός-απεναντίας, είναι διατεθειμένες να προσφέρουν υψηλότερες αμοιβές. Ο πιό σημαντικός λόγος (27,7%) είναι για αυτές η έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων των εργαζομένων, ενώ ακολουθεί η έλλειψη επαγγελματικής εμπειρίας (εδώ εξαίρεση αποτελεί ο κλάδος υγείας & φαρμάκου), έπειτα η απομακρισμένη γεωγραφικά θέση της επιχείρησης και κατόπιν (11,5%) η έλλειψη τυπικών προσόντων των υποψηφίων.

Αναμενόμενος προβληματισμός που ακολουθεί είναι ο τύπος των δεξιοτήτων που βρίσκονται σε έλλειψη. Ανάμεσα στις “δεξιότητες που  απαιτούνται για την εκτέλεση των καθηκόντων μιας συγκεκριμένης θέσης εργασίας (τεχνικές/επαγγελματικές) ” και στις “δεξιότητες οριζόντιου χαρακτήρα (π.χ. εργασία σε ομάδα, επίλυση σύνθετων προβλημάτων, ανάληψη πρωτοβουλιών, ικανότητα μάθησης κλπ.)”, η έλλειψη φαίνεται να διαφοροποιείται ανάλογα με την επαγγελματική κατηγορία. Στα επαγγέλματα υψηλών προσόντων (λ.χ τα ανώτερα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη,  οι επαγγελματίες) σημαντικότερες ελλείψεις παρατηρούνται σε  τεχνικές/επαγγελματικές δεξιότητες, σε αντιδιαστολή με τα επαγγέλματα μεσαίων (λ.χ υπαλληλοι γραφείου, πωλητές) και χαμηλών προσόντων (λ.χ χειριστές μηχανημάτων) όπου οι ελλείχεις και στις δύο κατηγορίες δεξιοτήτων θεωρούνται το ίδιο σημαντικές. Συνεπώς, η έλλειψη δεξιοτήτων οριζοντίου χαρακτήρα αποκτά μεγάλο βαθμό σημαντικότητας, ενώ μπορούν να αναπτυχθούν στα πλαίσια συστημάτων τυπικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. 

   Αν ο βασικότερος λόγος αύξησης της ζήτησης για νέες δεξιότητες είναι η εισαγωγή νέων τεχνολογιών (30,3%), οι βασικότερες επιπτώσεις από το έλλειμμα των δεξιοτήτων για τις επιχειρήσεις είναι η επιβάρυνση με επιπλέον κόστος και το πλήγμα στην ανταγωνιστικότητά τους. Η σημαντικότερη  επίπτωση από την έλλειψη κατάλληλων γνώσεων & δεξιοτήτων δηλώνεται ότι είναι η αύξηση του φόρτου εργασίας για το υπόλοιπο προσωπικό (25%), ακολουθεί το υψηλότερο λειτουργικό κόστος (23,2%), η καθυστέρηση ανάπτυξης προϊόντων και υπηρεσιών (17%), οι δυσκολίες στην εισαγωγή νέων εργασιακών πρακτικών (12,3%), οι δυσκολίες συμμόρφωσης με πρότυπα ποιότητας ή το ρυθμιστικό πλαίσιο (9,4%), η απώλεια μεριδίου αγοράς προς τους ανταγωνιστές (6,5%) και το outsourcing (6,5%).

Πηγή: Σύνδεσμος Επιχειρήσεων & Βιομηχανιών
Ολόκληρη η αναφορά της έρευνας εδώ.